Bohaterowie, Joe Abercrombie

Joe Abercrombie zyskuje w Polsce coraz większą popularność, a mimo to do tej pory przeczytałam wyłącznie jedną książkę jego autorstwa i jedno opowiadanie w antologii Niebezpieczne kobiety. Spodobało mi się, że pisze w sposób nieoczywisty i znacząco odbiega od popularnych, utartych schematów, dlatego zabrałam się za kolejną powieść spod jego pióra (klawiatury?). Wybór padł na jednotomowych Bohaterów.

Historia przybliża losy wielu postaci, więc nie sposób sensownie nakreślić fabułę. W związku z tym wspomnę jedynie, że akcja rozgrywa się wokół przygotowań do starcia oraz trwającej trzy dni bitwy. Po jednej stronie jest wojsko Unii, które król popędza do zakończenia wojny i zmusza do natychmiastowego podjęcia działań, a z drugiej Czarny Dow i jego ludzie Północy, którzy wprost nie mogą się doczekać, żeby zabarwić ostrza swoich mieczy na czerwono. Ale która strona ma rację? Która powinna wygrać, a która wygra? I czy na polu bitwy znajdą się jacyś bohaterowie?

Bohaterowie to powieść o wojnie, w której nie ma lepszej i gorszej strony. Wiadomo, że wojna nikogo nie oszczędza, a wzbogacają się na niej jedynie ci najbardziej bezwzględni i cwani, więc nie powinno dziwić, że zarówno wśród dzikich ludów Północy, jak i wśród żołnierzy Unii zdarzają się oszuści, pozoranci, cwane bestie, bezwzględni mordercy i tchórze. Autor przybliża kilkadziesiąt różnych postaci z obu stron konfliktu tylko po to, żeby większość z nich zabić. A co ja na to? No wreszcie! Czy nigdy nie oburzało Was, że dziwnym trafem zawsze przeżywali akurat ci, których dotyczyła fabuła? Cóż za zbieg okoliczności i niesamowite szczęście, prawda? No cóż... Tu nie musicie się tym przejmować. Postać zapewne zginie szybciej niż później.

Joe Abercrombie przypomina mi trochę George'a R.R. Martina. Tworzy bardzo rozbudowane, brutalne światy, gdzie wojna jest na porządku dziennym, a potem wrzuca w nie dziesiątki postaci, z których nikt nie jest w oczywisty sposób dobry czy zły. Każdy walczy za siebie i dla swoich zysków lub przekonań, a śmierć nie wybiera. Absolutnie żaden bohater nie jest bezpieczny i nigdy nie wiadomo na kogo akurat przyjdzie pora. Dzięki temu w historiach wymyślanych przez Abercrombiego nie ma chwili spokoju ani tej absurdalnej pewności, że główny bohater musi przeżyć do ostatnich stron książki (a jeszcze lepiej żyć "długo i szczęśliwie"). 

Trudno też zdecydować, czy da się polubić którąś z postaci, ponieważ każda ma bardzo dużo grzechów na sumieniu. Mimo to niektóre wzbudzają większą sympatię niż inne, a wśród moich ulubieńców znalazł się Gnat - stary najemnik z zasadami. Był tak bardzo nie na miejscu, otoczony ludźmi bez skrupułów i cieszących się perspektywą zabijania, wzbogacania się lub osiągania jakichkolwiek innych zysków i wpływów, że chwilami robiło mi się żal starego drania. Ale z drugiej strony jego postać pokazała, że na polu walki jest jeszcze miejsce na szacunek dla przeciwnika.

Autor skutecznie wyśmiał archetyp bohatera i zmiażdżył wszystkie piękne wyobrażenia na temat walecznego wojownika o złotym sercu. Okazuje się bowiem, że gdy przychodzi co do czego, to bohater jest zwykłym szaleńcem, potencjalnym samobójcą, tchórzem lub bezmyślnym osiłkiem, który macha bronią jak cepem. Pokazał również, jak faktycznie wygląda wojna: wysiedlanie ludzi z ich własnych domów, ciągłe budowanie nowych latryn, głód, smród i nuda, a później dużo krwi i zwłok walających się po polu bitwy. A pośród tego wszystkiego bezmyślni karierowicze, którzy dorobili się tytułu generała, wrzucając odpowiednią kasę do królewskiego skarbca.

I tak oto dochodzimy do konkluzji: jedynymi bohaterami Bohaterów są głazy na szczycie wzgórza o tej właśnie nazwie. Wzgórza, o które w dużej mierze toczyła się walka i na którym umarło wielu ludzi. I to niekoniecznie bohaterską śmiercią...

Bohaterowie to opowieść o klęskach i spełnionych marzeniach, a to wszystko w bardzo brutalnej i cynicznej oprawie. Jeśli lubicie wojenne fantasy (trochę magii też się znajdzie) i nie przeszkadza Wam, że bohaterowie są wulgarnymi szujami i nie warto się do nich przyzwyczajać, to książka przypadnie Wam do gustu. Ja jestem usatysfakcjonowana i z pewnością sięgnę po inne książki tego autora.

PS. Bohaterowie i Zemsta najlepiej smakuje na zimno należą do tego samego świata, co jest o tyle fajne, że Abercrombie przywołał dwa razy Monzę - bohaterkę Zemsty... Bardzo przyjemny smaczek dla znawców jego literatury, ale zupełnie nieistotny z fabularnego punktu widzenia :)

---
Książkę przeczytałam w ramach wyzwań:
Czytam Fantastykę
Wyzwanie czytelnicze, kategoria: osoba